Wat zal Anna Singer trots zijn geweest. Zij was zestig jaar geleden haar tijd ver vooruit, toen ze in 1956 de villa De Wilde Zwanen openstelde voor publiek: niet alleen om de kunstcollectie van de Singers te kunnen bezichtigen, maar ook om naar muziek te komen luisteren in de aangebouwde concertzaal. De combinatie van podiumkunsten en beeldende kunst onder één dak, in een mooie, klassieke omgeving, is tot op de dag van vandaag bijzonder. Na de verbouwing, die naar verwachting in 2017 zal zijn afgerond, zal duidelijk zijn dat ook Singer 2.0 geheel volgens het gedachtegoed van zijn oprichtster de toekomst tegemoet gaat.

Ambiteuze Anna Singer

Als Anna en William Singer nog geleefd hadden, zou het vast en zeker Anna zijn geweest die dit interview had gegeven. Het zou ongetwijfeld ook Anna zijn geweest die elke bouwvergadering bijwoonde, die tot ’s avonds laat de bouwtekeningen minutieus bestudeerde en persoonlijk bij alle omwonenden op bezoek ging om de nieuwe plannen van Singer Laren uit de doeken te doen. Ze zou zonder meer opgetogen zijn geweest dat de villa, die zij en haar man meer dan honderd jaar geleden lieten bouwen, weer zo goed zichtbaar zal zijn. Anna zou de ambitieuze plannen hebben omarmd, en verheugd zijn geweest dat hun nalatenschap aan Laren in zulke goede handen is.

Geen staal, maar kunst

Anna Brugh (1878) werd geboren in Hagerstown, Maryland, een klein, onopvallend stadje op een uur rijden van de hoofdstad Washington. Zoals veel meisjes uit gegoede families werd ook zij cultureel onderwezen. Haar ouders stuurden haar hiervoor naar Christie Bond School in Baltimore, waar Anna haar liefde voor kunst, muziek en andere culturen verder ontwikkelde. De tien jaar oudere William H. Singer jr. uit Pittsburgh, Pennsylvania, was zoon van een extreem rijke staalmagnaat. Hoewel hij, als vermeende opvolger, eerst door zijn vader in het bedrijf werd gezet, ontvluchtte William zijn industriële geboorteplaats om te gaan reizen, schilderen en mooie kunst te verzamelen. Zijn vader was teleurgesteld en William moest zijn eigen inkomen verdienen.

Hamdorff

Anna en William ontmoetten elkaar en waren onmiddellijk onafscheidelijk. Ze trouwden zodra Anna 18 jaar werd en gingen reizen door Amerika en Europa, waar ze veel artistieke vrienden maakten. In Parijs hoorde William over Anton Mauve, wat het kunstzinnige paar naar Laren dreef. Aangetrokken door de kunstenaarskolonie in Laren, met schilders als Jozef Israëls, Anton Mauve, Jacob Maris en Albert Neuhuys, namen ze hun intrek in Hotel Hamdorff. Ondanks alles droeg de vader van William zijn zoon toch een warm hart toe. Voor zijn eerste verjaardag in Laren zond de ondernemer zijn zoon een cheque met een zeer hoog bedrag. Het verhaal gaat dat Jan Hamdorff ervoor moest zorgen dat de cheque op de morgen van zijn verjaardag naast het ontbijtbord van William kwam te liggen. Jan las het bedrag en kon zijn ogen niet geloven.

Noorwegen en Laren

Eigenlijk waren ze elkaars tegenpolen. De dromerige William was rustig en hield er niet erg van om in de belangstelling te staan. Hij zocht het liefste de eenzaamheid op en hield enorm van de natuur. Dit in tegenstelling tot Anna, die dol was op het societyleven. Zij voelde zich helemaal thuis in Laren, met de gezelligheid van hotel Hamdorff, de huisconcerten en de gesprekken met haar Gooische vriendinnen. William zocht meer inspiratie en rust en die vond hij in het afgelegen Noorse Olden, waar het paar in 1905 de enorme villa Dalheimen liet bouwen. William was hier dolgelukkig, in dit huis met zijn vele kamers. Hij kon er uren zitten schilderen in het atelier met hoge ramen op het noorden. Anna’s passie lag bij het ontwerpen en inrichten van hun huizen, het maken van muziek en ze was een fervent verzamelaar van kunstobjecten. Maar Olden was behoorlijk eenzaam voor haar, ook al kwamen er af en toe vrienden over de vloer. De liefde voor haar man was echter grenzeloos en ze was zijn allergrootste fan. Ze hield plakboeken bij met knipsels over zijn werk en tijdens wandelingen in de natuur mocht hij haar rug als schildersezel gebruiken. Gelukkig voor Anna kwam het paar ook geregeld naar Laren. Omstreeks 1911 gaf William de architect J.V. Hanrath opdracht om aan de Oude Drift in Laren een riante villa met een schildersatelier te bouwen. Met een knipoog naar hun reislust noemden ze deze villa De Wilde Zwanen.

Singer Memorial Foundation

Om meer mensen van de prachtige kunstcollectie van het kinderloze paar te laten genieten, stichtte Anna Singer aan het begin van de jaren dertig in haar geboorteplaats Hagerstown het Washington County Museum of Fine Arts, dat nog steeds bestaat. Na de dood van haar man, in 1943, wilde ze ook een echt monument voor haar grote liefde oprichten. Daarom stelde ze in 1954 fondsen en de villa De Wilde Zwanen beschikbaar om de Singer Memorial Foundation op te richten. De oorspronkelijke woning werd fors uitgebreid. Zo werd er onder meer een concertzaal aan het complex toegevoegd om die andere passie van Anna Singer, de muziek, ook een plaats te kunnen geven. In 1956 opende Singer Laren zijn deuren voor het publiek.

Bronnen: Singer Laren, Trouw (Cees Straus, Hans Masselink), Lynne van Rhijn (RKD – Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis), André de Valk (devalk.com)